Con đường trước mặt Cơ Thanh dài hun hút, trải ra giữa những thửa ruộng khô héo, cằn cỗi như thể đất trời cũng quên lãng. Mặt đất nứt nẻ, gió thổi qua mang theo bụi cát, hạt bụi mịn len vào mắt, vào mũi, vào cả những khoảng trống chưa kịp lấp đầy của tâm hồn. Hai bên đường, những bông lúa từng xanh mướt nay cong rũ, vàng úa, giơ những chiếc lá khô quắt queo như đôi tay cầu xin. Không một tiếng chim, không một âm thanh nào của sự sống còn vọng lại, trừ tiếng gió rít qua kẽ lá và tiếng cát xào xạc dưới chân.

 Cơ Thanh bước đi, đôi mắt cậu nhìn ra xa nhưng dường như chẳng thấy gì. Cậu thở dài, thở dài theo nhịp gió, thở dài theo nhịp bước.

— Tại sao không đi xe ngựa nhỉ…

 Cậu thốt lên, giọng nặng trĩu. Lời nói không chỉ là thở than về thể xác, mà còn là tiếng than của tâm hồn, về đường xa, về những cảnh vật đang dần nhấn chìm mọi hi vọng.

 Nha Di bước bên cạnh, tay cầm gậy, đôi mắt thỉnh thoảng liếc quanh, cảnh giác với những mảnh đất khô cằn và những cái bóng bất định. Giọng cô trầm và nghiêm:

— Xe ngựa đâu còn nữa, thưa cậu. Đoàn thương buôn dạo gần đây dùng hết, họ phải đi tìm nguồn lúa, lương thực khác để tồn tại. Chúng ta còn may mắn được đi bộ, còn ít nhất một cơ hội để cứu dân…

 Cơ Thanh im lặng một lúc, nhìn sang Nha Di. Trong đôi mắt cậu, có chút bực dọc, chút lo âu, chút tiếc nuối. Đường dài, nắng hanh, bụi cát đầy, mà chẳng còn phương tiện nào giúp họ đỡ nhọc nhằn. Thở dài một lần nữa, cậu cúi gập người, cảm giác đôi vai bé nhỏ như chịu thêm nặng trĩu của sự bất lực trước thiên nhiên tàn nhẫn.

 Chợt, mắt cậu lóe lên một hình ảnh. Dưới gốc cây héo úa, giữa bụi cỏ vàng, một ông cụ ngồi lặng, đầu gối co lên, bên cạnh là một đứa trẻ da bọc xương. Hắn dừng bước, ánh mắt dõi theo cả hai. Đứa bé ôm chặt người ông, khóc nhưng nước mắt không còn rơi, chỉ là những hơi thở gấp gáp, nấc nghẹn, và những tiếng rên yếu ớt của cơ thể kiệt quệ.

Cơ Thanh hạ giọng, không dám làm ồn. Hắn bước tới gần, mắt quan sát cẩn thận. Nha Di theo sát phía sau, gương mặt trầm ngâm. Cảnh vật xung quanh dường như cũng im bặt, chỉ còn tiếng gió và tiếng bụi lăn trên mặt đất nứt nẻ. Trên trời, vài con quạ lượn vòng, kêu lên những âm thanh khô khốc, thê lương.

Cơ Thanh khẽ cúi đầu, giọng run run:

— Nha Di…

 Nha Di thở dài, đôi mắt cũng lặng đi. Cô biết, những tháng hạn hán này đã lấy đi sức sống của hàng trăm, hàng nghìn con người. Cô lôi ra túi lương thực mang theo, đưa vài gói nhỏ cho cậu nhóc, rồi nói:

— Này nhóc… cầm lấy mà dùng.

 Cơ Thanh quay người đi, như muốn trốn tránh mọi thứ, để mặc sự đời trôi qua trước mắt. Nha Di nhìn theo một lúc, rồi lầm lũi bước lại bên xác ông lão.

 Nhìn thấy Cơ Thanh rời đi, Cô quỳ xuống, nhẹ nhàng đặt tay lên gương mặt khắc khổ ấy, giọng dịu dàng nhưng chắc nịch:

— Cơ Thanh… chúng ta không thể để ông chết vất vưởng như thế. Phải chôn cất ông đàng hoàng… ít nhất ông ấy cũng xứng đáng được một cái chết tử tế.

 Cậu nhóc lặng lẽ cầm túi lương thực, ánh mắt vừa sợ hãi vừa ngờ nghệch. Mặt đất nứt nẻ dưới chân như muốn nuốt trọn mọi sự sống, nhưng trong lòng Nha Di, một quyết tâm lặng lẽ bùng lên: giữa khổ đau, con người vẫn phải giữ lấy chút nhân tính cuối cùng.

Cậu nhóc tay run rẩy, miệng vẫn lẩm bẩm:

— Không… ông chưa chết… ông chưa chết đâu…

 Hắn ném bánh xuống đất, đạp nhẹ, tức giận, phủ nhận thực tại. Cơ Thanh dừng lại, mắt nhìn đứa trẻ, lặng im. Trong lòng cậu, một cơn lốc cảm xúc xô đến: xót thương, bức bối, thương cảm,…

 Xung quanh, ngôi làng dường như trống rỗng. Không một bóng người. Những ngôi nhà xiêu vẹo, cửa khép im lìm. Bụi cát phủ trên mái ngói, ánh sáng sớm chiếu xuống cũng không làm dịu đi màu xám của cảnh vật. Trên bầu trời, những đám mây xám kéo đến, che mất nắng, quạ kêu lạc điệu. Tất cả phối hợp thành một khung cảnh vừa u ám, vừa đau thương, khiến bất cứ ai đứng đó cũng phải cảm nhận nỗi cô độc đến tận cùng.

 Cơ Thanh thở dài. Hắn nhìn quanh, cố hình dung cả ngôi làng đang chìm trong đói khát, trong tĩnh lặng đáng sợ. Trong lòng hắn dấy lên một nỗi thương cảm, không chỉ dành cho đứa bé trước mặt, mà còn cho tất cả những mảnh đời lặng lẽ chịu khổ ngoài kia. Hắn nghĩ đến mẹ, nghĩ đến những nỗ lực không mệt mỏi để cứu sống dân chúng, nghĩ đến những mảnh ruộng cằn cỗi, những hạt lúa đã mất, và cả định mệnh của những con người chẳng còn sức chống chọi.

 Đứa bé vẫn ôm lấy người ông, lắc lư, cố níu lấy từng hơi thở đã lạnh. Cậu không khóc nữa, nhưng đôi mắt đỏ hoe, căng tràn nỗi tuyệt vọng. Cơ Thanh lặng nhìn, cảm giác tim mình như bị bóp nghẹt bởi cái u uất ấy. Cái chết không đơn giản chỉ là sự rời đi của cơ thể, mà là một sự xé toang niềm hy vọng, một thứ gió lạnh lùa qua hồn người, làm tê liệt cảm giác sống còn.

Nha Di nhẹ nhàng chạm vào vai đứa bé:

-Hãy nhận ít bánh này đi, để còn sức mà sống tiếp. Ông cụ… ông đã yên nghỉ rồi.

 Nhưng lời nói của cô bị thổi bay bởi nỗi giận dữ và tuyệt vọng của đứa bé:

-Không! Ông chưa chết! Ông không được chết!

 Cơ Thanh cúi đầu, để cho cảnh tượng đó in sâu vào tâm trí. Hắn không can thiệp, không nói thêm lời nào. Hắn hiểu rằng đây là một phần của đời sống, là sự khắc nghiệt mà mỗi con người phải đối diện. Nghĩ đến những ngày vừa qua, đến những tháng năm hạn hán, đến nỗi đói khát dày vò khắp vùng đất.

 Ngắm nhìn đứa bé và người ông, Cơ Thanh thầm nhủ: “Ta phải đi tiếp. Ta vẫn phải cứu sống những mảnh đời khác. Vẫn còn rất nhiều mảnh đời khác cũng đang cần lấy ít bánh mà đứa bé kia đã thẳng tay ném xuống đất.”

***

 Cơ phu nhân đứng giữa gian thư phòng, tay thoăn thoắt xếp những bao gạo còn sót lại, kiểm tra từng thùng, từng bao hành lý. Ánh nến hắt lên từng tấm giấy sổ, phản chiếu những nếp nhăn hằn sâu trên trán bà, nhưng đôi mắt vẫn sáng, kiên định. Không gian xung quanh như ngưng lại, chỉ còn tiếng lách tách của giấy và tiếng thở đều đều của bà.

 Một phần gạo bà để dành làm lương thực cho đoàn đi đường, phần còn lại đóng gói cẩn thận, chuẩn bị đem đến chợ Quy Phong – nơi sẽ trao đổi gạo lấy lương thực hoặc hàng hóa thiết yếu, để cứu dân làng qua mùa hạn.

 Cơ phu nhân đứng lặng giữa gian thư phòng rộng, tay thoăn thoắt sắp xếp những bao gạo còn sót lại. Mỗi bao bà nâng lên, kiểm tra kỹ lưỡng như sợ bỏ sót một hạt nào, như thể từng hạt gạo có thể quyết định số phận của cả một làng. Ánh nến leo lét phản chiếu lên những nếp nhăn sâu trên trán, mái tóc rối xõa, nhưng đôi mắt vẫn sáng, kiên định, như lấp lánh  giữa bóng tối cô đơn của căn phòng.

 Không gian tĩnh lặng đến mức từng tiếng thở đều đều của bà vang lên rõ ràng, xen lẫn với tiếng lách tách của giấy sổ và thỉnh thoảng là tiếng gió khô rát lùa qua khe cửa. Bên ngoài, sân phủ trống trải, chẳng còn tiếng chân của con trai, chẳng còn bóng dáng Nha Di ,chỉ còn lại mùi cỏ khô và hơi gạo nồng nặc.

 Bà thở dài, vai buông xuống một cách mệt nhọc. Không còn nghi ngờ, không còn do dự. Chỉ còn quyết tâm, mạnh mẽ như chính những hạt gạo đã được bà nâng niu từng ngày. Mỗi bao gạo xếp gọn gàng lên xe, từng túi hành lý sắp đặt ngăn nắp, đều là kết tinh của niềm tin thầm lặng: Dẫu lộ ác, dẫu hạ nghiệt, bất khả bất xuất, bách dân vọng.

 Nhìn quanh gian phòng trống trải, bà cảm nhận rõ sự cô đơn đang trùm lên từng góc, từng kẽ hở: nơi Cơ Thanh vừa rời đi, giờ chỉ còn khoảng không lặng lẽ, như nhắc nhở bà về trách nhiệm không thể chia sẻ. Căn phòng, với sổ sách chất cao như núi, với ánh nến yếu ớt, trở thành không gian chứa cả nỗi lo lắng và niềm tin, vừa nặng nề vừa thiêng liêng.

 Cơ phu nhân dừng tay, mắt lặng lẽ nhìn ra sân trống. Trước mắt bà, ánh sáng buổi sớm hòa lẫn bụi đất mịt mù, như phủ lên cả một vùng trống trải, nơi con trai bà vừa đi qua. Nỗi lo lắng cho từng bước chân ấy dâng lên, nhưng ngay lập tức nhường chỗ cho quyết tâm sắt đá.

 Bà hít một hơi sâu, bàn tay đặt lên bức tường gỗ lạnh, mắt nhìn các bao gạo đã chuẩn bị. Trong đầu bà, mọi thứ đều rõ ràng: đường đi dài, chợ Quy Phong ở xa, nguy cơ bất trắc luôn rình rập, nhưng lòng tin vào việc phải làm vẫn cháy bỏng. Mỗi bao gạo, mỗi túi hành lý, mỗi thao tác xếp đặt đều nhắc nhở bà rằng trách nhiệm nặng nề hơn mọi sự sợ hãi, và cứu dân làng là điều không thể chần chừ.

 Trong phút giây ấy, gian phòng như lặng đi. Chỉ còn lại tiếng gió thổi qua khe cửa, mùi gạo và bụi đất hòa vào nhau, cùng với ánh sáng yếu ớt của ngọn nến. Cơ phu nhân đứng lặng thêm một chút, rồi chậm rãi bước ra ngoài sân, hít một hơi thật sâu, chuẩn bị cho chuyến đi mở ra giữa cơn hạn hán khắc nghiệt. Không còn chần chừ, không còn lo sợ – chỉ còn quyết tâm, kiên định và niềm tin vào ngày mai.

 Nắng xiên nghiệt phủ lên những thửa ruộng cằn cỗi, kéo dài bóng dáng Cơ phu nhân cùng đoàn thương buôn trên con đường bụi. Bà cùng đoàn thương buôn, mỗi người gánh, xách hành lý nặng trĩu trên vai, bước chân nặng nhọc nhưng quyết liệt. Tiếng bước dội vào sân như nhịp trống hành quân, vang vang giữa không gian tĩnh lặng.

 Cơ phu nhân nhìn quanh, thấy bách dân tụ tập ngoài cổng phủ, ánh mắt họ trông mong, nỗi khát sống hiện rõ trong từng nét mặt hốc hác. Bà siết chặt dây thừng buộc bao gạo, hít một hơi sâu.

 Đoàn người rời phủ, qua cổng lớn, con đường bụi vàng trải dài giữa hai bên ruộng đồng khô cháy nắng hạn. Thửa nào cũng héo úa, thân lúa cằn cỗi, chỉ còn rễ bám đất nứt nẻ, lá héo úa như muốn gào thét. Cơ phu ngồi trước xe ngựa, ánh mắt dò xét từng bước, vừa giữ nhịp đoàn, vừa quan sát đường đi, phòng tránh trộm cắp hay kẻ cướp đường.

 Xế chiều càng sâu, bóng tối dần lan xuống con đường. Đoàn người tạm nghỉ bên bìa làng nhỏ, dựng lều tạm, ánh nắng cuối ngày xiên qua bụi cát, hắt lên mái đầu gầy guộc và gương mặt mệt mỏi của từng thương buôn. Cơ phu nhân đứng giữa, im lặng quan sát, kiểm tra lại từng bao gạo, chắc chắn ngày mai còn đủ sức hành trình đến cảng Quy Phong.

***

 Trời ngã tối, bóng hoàng hôn đỏ rực như máu loang dần bị bóng tối nuốt chửng. Con đường bụi vàng dẫn Cơ Thanh và Nha Di đến một ngôi làng nhỏ, nép mình dưới chân đồi, nơi vài mái nhà tranh xiêu vẹo còn sót lại giữa cảnh hoang tàn. Những cây cột gỗ mục nát, phủ rêu xanh, đứng lặng như những bóng ma canh gác. Tiếng gió rít qua những kẽ lá khô, hòa lẫn với tiếng quạ kêu thê lương từ xa, như báo trước một điều chẳng lành.

 Cơ Thanh bước chậm, đôi chân mỏi nhừ, mắt dáo dác tìm kiếm một dấu hiệu của sự sống. Nha Di, tay nắm chặt cây gậy, bước đi vững chãi bên cạnh, nhưng ánh mắt cô cũng lộ vẻ bất an. Xung quanh, những ngôi nhà im lìm, cửa gỗ khép chặt, như thể dân làng đã chìm vào giấc ngủ vĩnh viễn. Chỉ duy nhất một ánh nến lập lòe từ căn nhà cuối làng, hắt ra thứ ánh sáng vàng vọt, yếu ớt như hơi thở của một kẻ sắp tàn.

 Cả hai dừng chân trước căn nhà. Cửa gỗ cũ kỹ, khắc những hoa văn thô ráp từ thời xa xưa, kêu kẽo kẹt khi Cơ Thanh gõ nhẹ. Một người đàn ông gầy guộc, da bọc xương, bước ra, đôi mắt sâu hoắm như hai hốc tối. Bên cạnh ông là một người phụ nữ, tóc rối bù, váy áo rách rưới, và một cậu bé chừng mười tuổi, gương mặt hốc hác, đôi tay gầy gò ôm chặt lấy mẹ. Cả ba nhìn Cơ Thanh và Nha Di với ánh mắt vừa tò mò, vừa ngờ vực.

-Chúng tôi là người đi đường, xin được nghỉ nhờ một đêm,” Nha Di lên tiếng, giọng trầm nhưng rõ ràng.

 Người đàn ông gật đầu, không nói nhiều, dẫn cả hai vào một gian nhà kho phía sau. Mùi đất ẩm, cỏ khô, và một thứ mùi kỳ lạ, tanh tưởi, phảng phất trong không khí. Gian kho chật hẹp, chỉ có một chiếc chõng tre ọp ẹp và vài bao tải rách rưới làm chiếu. Ánh nến từ căn nhà chính không đủ xuyên qua khe cửa, để lại bóng tối bủa vây. Cơ Thanh đặt túi hành lý xuống, lòng vẫn dấy lên cảm giác bất an, nhưng mệt mỏi khiến cậu không nghĩ ngợi thêm.

 Nằm xuống chõng tre, nhưng mắt vẫn mở to, nhìn vào khoảng tối. Tiếng gió ngoài kia như tiếng rên rỉ của đất trời, xen lẫn tiếng côn trùng rả rích, tạo nên một bản nhạc u uất. Cậu cố nhắm mắt, nhưng giấc ngủ không đến. Thay vào đó, một tia lạnh buốt chạy dọc sống lưng, khiến cậu bật dậy, tim đập thình thịch.

 Qua khe cửa kho, ánh trăng bàng bạc hắt lên một bóng người lặng lẽ di chuyển. Cơ Thanh nín thở, mắt dán chặt vào bóng dáng ấy. Người đàn ông gầy guộc, chủ nhà, đang lê bước trên nền đất, tay kéo một vật nặng. Trong ánh sáng mờ mờ, với sự hốt hoản và bàn hoàng  cậu nhận ra đó là một cái chân người, trắng nhợt, cứng đờ, bị kéo lê qua bụi đất, để lại một vệt dài đen kịt. Người đàn ông không ngoảnh lại, chỉ lặng lẽ tiến về một căn phòng nhỏ gần đó, nơi cửa gỗ khép hờ, để lộ một thứ ánh sáng đỏ quạch như lửa than.

-Nha Di!

 Cơ Thanh thì thào, giọng run rẩy, lay mạnh vai cô. Nha Di mở mắt, lập tức ngồi dậy, ánh mắt sắc lạnh. Cô nhìn qua khe cửa, gương mặt cứng lại khi thấy cảnh tượng kinh hoàng.

-Chuẩn bị hành lý, nhanh!

 Cô ra lệnh, tay thoăn thoắt gói ghém. Cơ Thanh vội vã buộc túi gạo, tim đập loạn xạ, mồ hôi túa ra dù đêm lạnh buốt. Nhưng chưa kịp rời đi, cánh cửa kho bật tung, kêu lên một tiếng khô khốc. Người đàn ông đứng đó, bóng đen cao gầy che khuất ánh trăng. Trong tay ông là một chiếc rựa cũ, lưỡi sắt loang lổ máu khô, lấp lóe dưới ánh sáng yếu ớt.

 Cơ Thanh và Nha Di đông cứng, ánh mắt chạm phải đôi mắt vô hồn của người đàn ông. Ông ta không nói gì, chỉ chậm rãi giơ rựa lên, như thể chuẩn bị bổ xuống. Trong tích tắc, Cơ Thanh hét lên, lao tới, dùng toàn lực đẩy mạnh người đàn ông ra ngoài. Lão lảo đảo, ngã xuống đất, chiếc rựa văng ra xa, cắm phập vào nền đất nứt nẻ.

- Chạy! - Cơ Thanh hét, kéo tay Nha Di.

 Tiếng gió rít mạnh hơn, như thể đất trời cũng đang gào thét. Cơ Thanh ngoảnh lại, thấy người đàn ông chậm rãi đứng dậy, không đuổi theo, chỉ đứng lặng, đôi mắt vô hồn nhìn theo. Trong ánh mắt ấy, có một tia tội lỗi thoáng qua, như thể ông ta cũng bị buộc vào một vòng xoáy kinh hoàng mà chính mình không thể thoát.

 Cơ Thanh và Nha Di lao đi trong bóng tối, chân vấp phải những mảnh đất nứt nẻ, bụi cát bám đầy áo quần. Tiếng gió rít mạnh hơn, như thể đất trời đang gào thét, hòa cùng nhịp tim đập dồn của cả hai. Cơ Thanh ngoảnh lại lần nữa, dù lý trí mách bảo cậu không nên. Người đàn ông gầy guộc vẫn đứng đó, bất động như một bóng ma giữa sân đất. Đôi mắt ông ta, dù cách xa, vẫn như xuyên thấu qua màn đêm, đâm thẳng vào tâm trí cậu. Trong ánh mắt ấy, tia tội lỗi thoáng qua giờ như khắc sâu hơn, tựa hồ ông ta không chỉ là một kẻ hành động trong cơn điên loạn, mà còn là một nạn nhân của chính bóng tối đang nuốt chửng ngôi làng.

 Cơ Thanh chậm bước, hơi thở hổn hển, bàn tay siết chặt dây đeo túi lương thực . Cậu không thể xua đi hình ảnh chiếc chân người bị kéo lê, vệt máu loang trên đất, và ánh sáng đỏ quạch từ căn phòng nhỏ. “Ông ta làm gì vậy?” – câu hỏi lởn vởn trong đầu cậu, như một con quạ kêu lạc điệu, không ngừng gào rít trong tâm trí. Người đàn ông ấy không đuổi theo, không hét lên, không làm gì ngoài việc đứng lặng và nhìn. Điều đó khiến Cơ Thanh rùng mình hơn cả lưỡi rựa loang máu. Một kẻ săn đuổi sẽ đáng sợ, nhưng một kẻ chỉ đứng nhìn với ánh mắt vừa tội lỗi vừa trống rỗng lại gieo vào lòng cậu một nỗi nghi ngờ không tên.

-Cậu chủ, đừng dừng lại!- Nha Di quát khẽ, giọng cô run lên vì mệt mỏi và lo sợ, nhưng vẫn giữ vẻ cương quyết. Cô kéo tay cậu, thúc giục cả hai chạy tiếp qua những thửa ruộng cằn cỗi, nơi những thân lúa khô quắt như những bóng người câm lặng, giơ tay van xin trong bóng tối.

 Cơ Thanh gật đầu, nhưng đầu óc cậu vẫn bị ám ảnh bởi người đàn ông. Cậu nhớ lại gương mặt ông ta khi mở cửa kho – không phải sự hung tợn của một kẻ sát nhân, mà là sự mệt mỏi, như thể ông ta bị buộc phải làm điều gì đó trái với ý muốn. Liệu ông ta có thực sự muốn giết họ? Cơ Thanh nghĩ đến người phụ nữ và đứa bé trong nhà, những gương mặt hốc hác, ánh mắt sợ hãi.

- Nha Di…

 Cơ Thanh thì thào, giọng lạc đi trong tiếng gió.

-Dừng được rồi… ông ta không đuổi theo chúng ta

 Nha Di không đáp ngay. Cô dừng lại, thở hổn hển, đôi mắt quét quanh màn đêm, như thể muốn chắc chắn rằng không còn ai theo sau.