Khi nhắc về các bệnh tâm thần nói chung, mọi người nghĩ gì đầu tiên? Những kẻ điên loạn gào thét tưởng chừng không có điểm kết? Tiếng khóc nỉ non ngày đêm? Những hình ảnh méo mó trong đầu?

Tôi cũng đã nghĩ vậy, cho tới khi vào viện tâm thần.

Để nói sơ qua thì tôi bị rối loạn phân liệt cảm xúc, một căn bệnh tương đối hiếm gặp, ít được nghiên cứu và cũng có thể nói là dễ bị hiểu lầm nhất. Bệnh của tôi thuộc thể trầm cảm, nên nhiều bác sĩ lần đầu gặp cũng tưởng tôi bị trầm cảm thật. Từ những năm cuối cấp hai, tôi đã bắt đầu cảm thấy buồn chán và ủ rũ. Khi đại dịch Covid kết thúc, tôi trở lại trường học, nhưng hầu như hôm nào cũng chỉ đi học rồi về thẳng phòng của mình.

Đến năm lớp Chín, tôi đi học thêm nhiều hơn, thành thử ra cũng tiếp xúc với nhiều người. Nhưng những pha trầm không tha cho tôi. Nó khiến tôi muốn bật khóc khi ở một mình, hoặc thu lu ở xó nào đó. Những đêm vật vã, một mình lái xe máy từ Việt Hưng đến Hoàng Quốc Việt học tiếng Anh, rồi về nhà lại điên cuồng luyện đề đã khiến phản ứng trước vạn vật của tôi dần trơ lì.

Khi cuối cùng cũng chứng minh được với giáo viên chủ nhiệm rằng mình không phải đi học trường nghề, tôi bước vào môi trường cấp ba. Khi này, tôi lại buồn. Và cũng chính vào cái Tết năm lớp Mười, tôi đã bắt đầu viết những dòng đầu tiên cho truyện của mình. Dẫu đó là những khoảnh khắc hài và bựa, nhưng sao đôi mi tôi lại hoen ố đến vậy? Rồi tôi lại viết thêm một truyện ngắn kể về nỗi cô đơn khi phải cách ly. Dù nó trẻ con thật, song đó lại là những cảm xúc thật của tôi.

Đến năm lớp Mười Một, tôi cảm thấy đầu đau như búa bổ. Tôi bắt đầu tỏ ra nghi ngờ, nhưng cũng chẳng dám nghi ngờ. Thế là bản thân lại lục tục trên con Wave chiến lên Cầu Giấy khám. Và như tiếng sét ngang tai, tôi được chẩn đoán mắc bệnh trầm cảm. Từ đó về sau, tôi lủi thủi và mờ nhạt như một bóng ma vậy, cho tới khi thi đại học.

Lên đại học, một xã hội phiên bản thu nhỏ, tôi vừa phải nốc cả đống loại thuốc mang nhãn rất sang, chẳng hạn như Zoloft. Nghe theo lời bố dặn, tôi bắt đầu giao du nhiều hơn, từ những buổi nhậu cho tới tham gia câu lạc bộ. Lúc này, tâm trạng của tôi cũng lên xuống thất thường, khi thì vui, lúc thì buồn, nhưng phần lớn thì là cái đầu tiên. Tôi cố gồng, mỉm cười với tất cả mọi người và nhiệt tình tham gia các hoạt động của câu lạc bộ. Nhưng đây đâu phải con người thật của tôi! Trả lại tên cho em!

Cách đây gần một năm, tôi bắt đầu nhức đầu và nôn ói dữ dội. Mọi thứ xung quanh tôi như tối sầm lại. Thành tích học tập thì be bét, giải thưởng cũng chỉ là hạng xoàng, mấy tờ “giấy lộn” mang tên chứng chỉ bồi dưỡng thì vứt đi đâu hết. Nhưng tôi vẫn cố gồng mình lên giảng đường để gặp bạn bè. Trong khoảng thời gian này, tôi lại càng muốn viết hơn. Tôi điên cuồng viết ra những câu chuyện kể về sự điên loạn trong tâm trí tôi. Tôi có thể nghe thấy chúng, những tiếng chuông cửa, giật dây, la hét cho tới xúi giục tự vẫn. Giữa ban ngày, khi sinh hoạt ở câu lạc bộ cho tới giấc ngủ. Thực lòng mà nói, tôi đã không được ngủ ngon lắm rồi, vậy mà còn phải hứng chịu đủ lời chê bôi, bình phẩm nữa. Ông trời ơi!

Hơn nữa, khả năng ghi nhớ của tôi còn suy giảm dần, nói năng cũng lung tung theo. Bạn hãy tưởng tượng người ta nói chuyện theo trình tự từ A đến B, còn tôi thì từ A đến D, rồi quay sang B, xong lại tới F. Lạ lùng thay, tuy khả năng ngôn ngữ bị giảm sút, theo cảm nhận của bản thân, tôi vẫn viết và thèm viết đến kinh ngạc.

Và rồi tới gần đây, tôi đi khám lại ở Bạch Mai thì được chẩn đoán mắc chứng rối loạn phân liệt cảm xúc. Tôi cũng không bất ngờ lắm, bởi từ cuối năm lớp Mười Hai, tôi đã được một bác sĩ khác nghi vấn mắc bệnh này rồi. Vị ấy bảo đằng này rằng cần phải nhập viện gấp. Không chút do dự, tôi đồng ý vào một mình, dù bây giờ đã là cuối tháng Năm, thời điểm thi cuối kỳ đang tới gần.

Đêm đầu tiên thật là khó tả. Tôi nằm cạnh một em gái. Em ấy đã không ăn trong bốn ngày liền rồi, đến mức phải đặt ống xông. Đến độ chín giờ tối, một điều dưỡng tiêm cho tôi hai mũi, một mũi Haloperidol và một mũi Diazepam. Cứ ngỡ mình sẽ ngủ ngon lành, nhưng không, suốt đêm ấy tôi đã chẳng chợp mắt được phút nào. Nếu có, thì đó cũng chỉ là những đợt chớp mắt dài thôi.

Suốt ngày thứ hai, tôi không ra khỏi phòng. Tôi buồn vì mình phải vào viện, buồn vì nhớ Mai Khanh, người con gái mà hai năm trước đã gỡ chặn Zalo sau gần bốn năm dài xa lánh. Và tôi bắt đầu khóc. Những tiếng nói ấy lại xuất hiện. Tôi càng khóc to hơn, ầm ĩ đến mức bác sĩ phải chỉ định một mũi an thần.

Nhưng cũng trong chính đêm hôm ấy, trong đầu tôi lại hiện ra những dòng chữ trong các cuốn tiểu thuyết tôi từng đọc. Chúng như thì thầm vào tai tôi rằng hãy ngủ yên đi, đừng sầu chi nữa. Như lời mẹ ru vậy, tôi đã mơ thấy mình lạc trong cuốn “Rừng Na Uy”, thấy cảnh Kizuki tự sát bằng ống xả xe hơi. Tôi vừa tỏ ra kinh hãi, nhưng cũng vừa thấy nhẹ nhõm. Thật là một cảm giác kỳ lạ.

Ngày thứ ba, tôi lại nhớ Mai Khanh. Nhưng lần này nó đã trở thành một vết thương khoét sâu trong lòng tôi, tưởng như chẳng thể rút ra được. Cô ấy từng là người tôi thương suốt bốn năm cấp hai, vậy mà giờ nỗi nhớ cô ấy lại phản bội đức tin vào cuộc sống của tôi. Xin được trích vài câu hát làm nền cho xúc cảm của tôi khi ấy:

“Tận cùng của nỗi nhớ

Em có biết là gì không?

Là ngày dài cứ trôi

Anh chỉ nghĩ về mình em thôi…”

Những ngày tiếp theo, tôi đi tiếp xúc với những bệnh nhân khác. Có người thì rầu rĩ, nhưng cũng có kẻ hưng cảm đến mức lên đỉnh, mà tôi hay gọi vui là “có quan hệ với các thế lực siêu nhiên”. Tuy vậy, buồn nhất, cũng như đáng nói nhất là những người bị bệnh nặng. Trường hợp nhẹ thì ngồi ôm đầu, bịt tai như thể ngăn ai đó đừng nói nữa; trường hợp nặng thì bị trói lại, đôi lúc thoát được thì đấm bác sĩ vêu mồm rồi bỏ trốn, báo hại cả khoa phải đi tìm. Nhìn khung cảnh ấy, trong đầu tôi lại nhảy ra những con chữ. Chúng tạo nên một bức tranh đa sắc màu, hệt như bản in thạch bản của Armand Gautier khắc hoạ lại một trại tế bần lẫn lộn kẻ điên người tỉnh vậy.

Sáng nay, khi bác sĩ hỏi thăm, tôi đã khai hết sạch sành sanh những gì tôi nghe và nhìn thấy trong cái nhà tù mang tên bệnh tâm thần của tôi. Nó thật chẳng khác nào cảnh mở đầu của "Đá Đa Đa Đà” của anh Langsat cả, chỉ là nó chưa đủ độ đá và bị múc một muỗng não thôi.

Và rồi cho tới buổi đêm này, khi đang ngồi viết những dòng này, tôi lại được chứng kiến một ông anh đánh cụ già lên bờ xuống ruộng, trước khi được khống chế vào một nơi nào đó. Thật là tệ hại làm sao!

Xã hội ngày nay ngày càng phát triển, nhưng chính sự kết nối giữa chúng ta lại càng khiến đầu óc chúng ta rối như tơ vò. Có những người đã không thể nào chịu đựng được nỗi đau ấy mà quyên sinh. Dù là một bệnh nhân tâm thần, tôi vẫn thấy điều đó thật ngu ngốc và tuyệt vọng. Ngu ngốc vì còn ngày mai phía trước, tuyệt vọng vì sự sống trong họ đã cạn kiệt. Chúng ta không thể nào phán xét cuộc đời một ai đó dựa trên cách họ hành xử được.