Đây là nhận xét + góp ý trong khuôn khổ kì thi vote lần thứ 6.

Bài nhận xét này giới hạn trong volume 01 của truyện, khoảng 36k chữ. Tại sao tôi phải nhắc đến số lượng từ của bạn ư? Ừ thì… phải nói là bạn đã khá tham vọng khi vội vàng thể hiện thật nhanh những tinh túy của mình ra ngay thông qua số lượng chữ ít ỏi này.

Tôi nhớ đã có người góp ý với bạn rằng lượng chữ này của bạn là quá ít cho một quyển rồi, nhưng ít như vậy sẽ để lại hậu quả gì thì chưa thấy nói rõ, nên tôi sẽ đi sâu hơn trong bài nhận xét + góp ý này.

I. Tổng thể:
Tôi cảm thấy Hầm Mộ Nơi Đại Dương Quên Lãng là một bộ truyện có rất nhiều cái hay, nhưng cũng có rất nhiều cái dở. Đáng nói nhất ở đây là việc những cái dở này sinh ra từ việc bạn sử dụng sai cách thế mạnh của mình chứ nó không phải là điểm yếu riêng biệt rạch ròi. Tôi sẽ ví truyện của bạn như một con siêu xe với động cơ cực kì mạnh mẽ, nhưng cái động cơ đó bị lắp ngược nên chỉ có thể chạy siêu nhanh khi đi lùi, dễ mường tượng hơn chưa?

Truyện bạn hiện tại có thể xếp ở mức trung bình khá. Nhưng nếu có thể khắc phục điểm yếu, tận dụng hết cái mạnh thì nó sẽ trở thành một sản phẩm tiềm năng khó lường - ngày trước lão làng bọn tôi hay gọi vui là “siêu tân tinh”. Ừ, nhưng chỉ khi nó cải thiện được hơn so với bây giờ mà thôi, nếu không sẽ mãi thuộc dạng “mid”.

II. Những ưu điểm:
- Văn phong mượt mà, câu chữ đủ phong phú để làm ấn tượng người đọc. Chấm 7/10 điểm, cá nhân tôi chỉ cho điểm như vậy thôi vì tôi đã từng đọc những thứ vượt trội hơn rồi. Nhưng tất nhiên tệp độc giả bình thường vẫn có thể đánh giá nó cao hơn.

- Cách khai thác tâm lý nhân vật mang lại hiệu quả cao cho cả bộ truyện, giúp những mảng khác được “hưởng sái”. Tại sao lại nói vậy, bởi vì bạn chọn sử dụng ngôi ba để viết nội dung nặng tính tâm lý. Ai cũng biết điểm mạnh nổi trội của ngôi một là để dễ khai thác tâm lý nhân vật hơn, nhưng điều đó không có nghĩa sử dụng ngôi ba sẽ bị kém cạnh, bạn đã làm tốt mảng này. Tuy sử dụng ngôi ba nhưng vẫn không thua gì ngôi một, thậm chí bây giờ vẫn giữ được những thế mạnh có thể khai thác của ngôi ba, ví dụ sau này truyện chú trọng hơn vào những màn combat, thì điểm mạnh đa chiều của ngôi ba lại tận dụng được tiếp luôn, “hưởng sái” rõ ràng. Chấm 8/10 điểm.

- Khai thác nội tâm đã tốt, đến ngay cả miêu tả của bạn cũng tốt chẳng kém. Bạn rất biết sử dụng thủ thuật ‘sử dụng khung cảnh để điều hướng cảm xúc’ của người đọc. Cũng như câu “người buồn cảnh có vui đâu bao giờ”, việc tả cảnh cũng có thể tận dụng để tạo bầu không khí, gián tiếp ảnh hưởng tâm trạng người khác. Chứ không chỉ đơn thuần là giúp người đọc mường tượng ra bối cảnh, không gian thôi đâu. Làm tốt lắm, chấm 8/10 điểm nhé.

III. Những nhược điểm:

1. Sự chóng vánh

Khen vậy đủ rồi, giờ đến chê này. Như đã nhá hàng từ đánh giá tổng thể: bạn có nhiều thế mạnh mà tôi vừa nêu ra bên trên, nhưng bạn lại chẳng biết cách tận dụng chúng mà chỉ đúng nghĩa là “vội vàng thể hiện những gì tinh túy nhất của mình ra ngay, thông qua lượng chữ ít ỏi”.

Một vol của bạn chỉ dài vỏn vẹn 36k chữ, thậm chí nó còn bị chia thành hai arc nhỏ với cốt truyện không mấy liên quan, tính ra mỗi arc chỉ khoảng 18k chữ. Như vậy thì làm gì có diễn biến nào xây dựng đầy đủ và hoàn thiện được? Nói lời thật lòng, mỗi arc đó của bạn có thể khai thác được thành cả một vol hoàn thiện với trên dưới 50k chữ, tạo nên một câu truyện thực sự có chiều sâu, bài học, cảm xúc. Có đầy đủ mở - cao - kết, đầy đủ các diễn biến đời thường xen lẫn action vào đó.

Ấy thế mà bạn lại chỉ khai thác được một lớp băng mỏng bên trên, bạn tự tay giết chết cốt truyện của mình. Tôi thấy bạn còn lưu ý bên ngoài để cảnh báo độc giả rằng phần mở đầu sẽ rất chậm, ít diễn biến. Không bạn ạ, cái mở đầu này không phải gọi là chậm hay ít diễn biến, mà gọi là chóng vánh. Khiến cho người đọc chưa kịp phiêu gì cả thì đã hết mất rồi. Bao cảm xúc đang tích tụ lên dần dần, chưa kịp cao trào thì bị chém ngang, tắt hứng. Tại sao lại ra nông nỗi này? Không chỉ vì số chữ quá ngắn thôi đâu, và còn vì lý do dưới đây góp thêm vào nữa

2. “In medias res” – Bạn thực sự hiểu thủ thuật mà mình dùng không?

Bình thường thì mọi cốt truyện sẽ tuân theo cấu trúc mở - cao - kết, ta sẽ bắt đầu từ việc mở ra vấn đề trước, xây dựng dần cho nó lên cao trào, rồi giải quyết sự kiện để kết thúc. Đấy là bình thường, còn ở đây bạn đang áp dụng một cách triển khai kể chuyện khác gọi là “In medias res” – tức là bạn bắt đầu ở giữa sự kiện, rồi dùng các cảnh flash back để cung cấp thông tin quá khứ. Nôm na là cho thấy hậu quả trước rồi mới nói nguyên nhân.

Cách sắp xếp trình tự này cũng rất hay, nhưng nó yêu cầu bạn phải thực sự hiểu mình đang làm gì thì mới đem lại hiệu ứng tích cực. Và bạn có làm tốt yêu cầu của nó không? Đáng tiếc là không. Bình thường người ta sẽ áp dụng thủ thuật này vào một chương hoặc một thời khắc nào đó khi người đọc đã hơi làm quen được với nhân vật hoặc đã có hứng thú nhất định với truyện. Thì khi ấy, “In medias res” sẽ làm cho người ta càng tò mò và muốn đọc thêm.

Tuy nhiên vừa mới đọc chương đầu tiên thì đã bị lú luôn do đùng cái đã có nhân vật lăn ra chết (Arcadith). Và mãi những chương sau mới biết được anh ta là ai, có những tác động gì đến nhân vật chính. Điều này đáng lẽ phải khiến độc giả vô cùng cảm động bởi những quá khứ giữa hai người. Cảm thấy buồn bã thay cho Raizen khi phải chứng kiến cái chết của đứa trẻ mà mình đỡ đầu năm xưa. Cảm thấy tiếc nuối cho một chàng trai luôn muốn làm một chiến binh vĩ đại, nhưng cuối cùng chỉ có thể trở thành người hùng trước lúc hi sinh.

Tôi thấy được rất nhiều tiềm năng về một giai thoại đầy cảm xúc, nhưng khổ nỗi, tôi còn chưa biết những nhân vật này là ai? Nhân vật chính Raizen thì tôi chỉ ‘mới gặp’, Arcadith thì chết trước khi tôi kịp biết anh ta là ai. Dám hỏi phải thấy đồng cảm với họ bằng cách nào đây?...

3. Cách sắp xếp cốt truyện tệ, bố cục kém

Lúc đọc truyện của bạn, tôi có nhận xét đùa với người khác rằng “Cảm giác như kiểu đang have sex, sắp lên đỉnh đến nơi rồi thì đối phương ngừng nhún vậy”. Nói vui là thế, nhưng sự ức chế của việc bị làm cho hụt hẫng thì tương tự y chang. Hãy để tôi nói kĩ hơn.

Cốt truyện của bạn ở vol 1 là khai thác từng câu chuyện nhỏ, giống như những bộ anime mà mỗi tập phim lại có một chủ đề độc lập vậy, mọi biến cố sẽ xuất hiện rồi được giải quyết ngay trong tập, không bảo lưu đến tập sau. Không biết bạn có dụng ý như thế thật không, nhưng theo cảm nhận của tôi thì rất tương đồng. Vậy thì hãy cùng xem những “tập phim”, hay ở đây là những “arc nhỏ” trong truyện của bạn được sắp xếp thế nào nhé.

Arc 1: Cái chết của Arcadith – Arc 2: đi gặp cô vợ cũ Ira – Arc 3: về nhà với cô vợ mới Meredith.

Tôi chỉ đặt tạm mấy cái tên arc theo nội dung chính như vậy cho dễ hình dung thôi. Chứ cụ thể tác giả viết có mắm có muối, chứ không đơn giản nhạt nhẽo như tóm tắt. Vấn đề là như các bạn thấy đấy, bố cục của nó rất là… kì cục.

Khi mới vào đọc, tôi đang gật gù với cách tác giả flash back quá khứ, dùng người đã khuất để tạo bầu không khí. Đúng vậy, cái chết của Arcadith đặt riêng lẻ ra không đủ để trở thành một câu chuyện đâu, nó chỉ mới tạo được bầu không khí thôi, cho cái gì ư? Cho hai diễn viên chính của chúng ta Raizen – cha đỡ đầu của Arca, cùng với Meredith – em gái của Arca.

Hai người này có quan hệ mật thiết với nạn nhân, cái chết của anh ấy là chất xúc tác, cũng chính là mâu thuẫn đặt ra để hai nhân vật chính vượt qua. Họ sẽ có những cung bậc cảm xúc gì? Sẽ có những xung đột gì? Raizen sẽ an ủi Mere ra sao? Tôi đang mong chờ những thứ đó xảy ra và thưởng thức câu chuyện drama hay ho thì BÙM… thằng chả này quyết định đến chỗ con vợ Ira của hắn???

Cho dù là có lý do hợp lý cho việc đó đi chăng nữa, thì gắn nó vào chỗ đấy, ngay tại thời khắc đấy là cần thiết sao? Ý tôi là bạn hoàn toàn có thể khai thác cho hết câu chuyện của Meredith. Sau khi xong xuôi rồi mới sang arc của Ira. Chứ không phải chèn Ira vào giữa một cách vô duyên như vậy. Khá chắc bạn làm thế bởi vì muốn nhanh chóng giới thiệu hết cả ba nhân vật chính của truyện – Raizen, Ira, Meredith và những yêu hận tình thù giữa họ. Bạn vội vã đến mức tự tay đá đổ cái bầu không khí vừa xây dựng xong. Nói theo cách khác, cái chết của Arcadith trở nên vô dụng, quá tội nghiệp cho anh ấy. Khi đọc đến đây, tôi hi vọng bạn đã hiểu ra vấn đề khá nghiêm trọng này, tôi chỉ nêu cảm nhận được thôi chứ còn sửa ra sao thì tôi lại không thể nói được, vì như thế là động chạm sâu đến cốt truyện của tác giả rồi.

4. Lỗi trình bày

Sau đây là một loạt các lỗi nhỏ, hoặc chưa đến mức là lỗi nhưng nó vẫn làm giảm thiện cảm của người đọc. Nên thứ này sẽ giúp bạn cải thiện trải nghiệm người dùng cho con hàng của mình đấy:

- Đầu tiên là phần ‘Chú thích thêm’ của bạn. Lạy hồn, nó còn dài hơn cả mục ‘tóm tắt’ nữa. Khi mới bấm vào truyện tôi thấy nó rất vô duyên, tại sao ư? Phần chú thích thêm đó là những nhận xét chủ quan của chính tác giả về truyện mình. Tại sao bạn phải viết ra chúng? Chẳng lẽ đang rào trước đón sau để phòng hờ có người chê nhân vật của mình? Bạn làm thế vì không tự tin rằng mình có thể khiến cho người đọc tự cảm nhận ra điều bạn muốn diễn giải, thông qua con chữ và câu chuyện, nên mới phải tự viết văn cảm thụ cho chính mình ư?

- Hai phần phụ lục. Một lần nữa, hai quyển phụ lục này cũng rất vô duyên, chúng cũng chẳng hề dài, mỗi chương phụ lục có hơn ngàn chữ. Nếu đã thực sự muốn viết phụ lục thì cứ tổng hợp hết vào một CHƯƠNG PHỤ LỤC duy nhất thôi. Đấy là tôi còn không nghĩ phụ lục cần thiết, nó đơn giản là một đống yapping về world build của bạn. Tôi đã thực sự bấm vào đọc nửa chương phụ lục đầu tiên rồi giật mình phát hiện mình có đang đọc truyện đâu, cái gì lạ thế này. Sau khi out ra và lướt xuống mới tìm thấy Vol 1 bị giấu đi, rất là phá hủy trải nghiệm đọc lẫn ấn tượng ban đầu.

- Bạn rất thích sử dụng câu ngắn. Tức là những câu không đủ chủ vị. Chỉ có vài chữ. Thì đã chấm hết câu. Như tôi đang làm. Tôi phải tự hỏi không biết bạn có bị nghiện dấu chấm không, nếu có thì hãy cai nghiện và thử chơi dấu phẩy nhé. Con hàng này cũng ngon lắm, như cách tôi đang làm ấy! Khi nói chưa hết ý hoặc vẫn có thể nối được với vế sau thì đừng vội ngắt câu.

__________

Cho đến hiện tại thì đây là bài dài nhất tôi viết trong event, vì tôi không muốn tiềm năng này bị lãng phí. Bạn rõ ràng có tìm hiểu nhiều thủ thuật viết khác nhau, nhưng lại không biết cách áp dụng, khiến cho những “thủ thuật” của bạn trở thành “trick lỏ” – như một beta reader tên T. nào đó đọc cùng tôi nhận xét.

Đọc truyện bạn như chơi đổ thạch vậy, trước khi mổ xẻ nó ra thì không ai biết bên trong là đá hay ngọc. Kết quả như thế nào đang phụ thuộc vào bạn đấy.

Đá out, peace!