Buổi chiều cuối hạ, căn nhà nhỏ nép mình bên bờ sông Hồng lịch sử ngập trong ánh nắng vàng rực rỡ. Những cơn gió mang theo cái mùi ngai ngái của phù sa luồn qua khung cửa sổ, phả xuống sàn nhà ngổn ngang những thùng cát-tông và giấy gói. Hôm nay không phải ngày đặc biệt, cũng chẳng phải lễ lộc gì to tát đến độ khiến chúng tôi phải bới tung cả nhà lên để dọn dẹp cả. Chẳng là, gia đình chúng tôi sắp chuyển đi xa.

Sinh ra và lớn lên ở mảnh đất thủ đô, vùng đất này gắn bó với tôi đâu đấy cũng ngót nghét bốn mươi năm. Bởi thế mỗi khi bước chân ra đường, tôi có thể tự hào vỗ ngực mà tự nhận mình là dân Hà thành chính gốc. Vậy mà giờ tôi lại phải sắp xa quê, sắp phải tạm biệt ngôi nhà nhỏ bên bờ sông Hồng chứa chan bao kỉ niệm. Thật đáng buồn.

Tôi vẫn nhớ những buổi sớm tinh mơ, đứng nơi hiên nhà nhìn mặt sông đỏ nặng phù sa lặng lẽ trôi. Lại nhớ những chiều gió lồng lộng, con gái tôi ríu rít chơi đùa, tiếng cười lanh lảnh hòa lẫn với tiếng sóng vỗ. Mỗi bậc cầu thang, mỗi ô cửa, mỗi mảng tường rêu phong… đều giữ lại những kỉ niệm bao năm tháng. Giờ đây, khi từng thùng đồ được đóng lại, tôi mới thấy thời gian như cũng đang được gói ghém, chuẩn bị cùng chúng tôi chu du đến miền đất lạ.

- Cả cái xưởng mấy trăm nhân công chọn ai không chọn lại chọn đúng anh, em nên gọi đây là may mắn hay xui xẻo đây?

Phía sau lưng tôi, người con gái dịu dàng vừa đóng gói quần áo vừa buông lời than vãn. Đó là vợ tôi, người bạn đời đã đồng hành với tôi suốt tám năm nay. Tính ra cũng đã gần chục năm từ lần đầu cô ấy đặt chân đến mái nhà này rồi nhỉ? Có lẽ vì vậy mà tôi đoán cô ấy cũng giống như tôi, cũng đang lưu luyến mái nhà và cả vùng đất này.

Nghe lời than vãn của vợ, tôi chỉ cười mà đáp lại, nửa đùa:

- Cái đó chắc còn tùy em nghĩ thế nào thôi. Nếu may mắn thì đối với anh đây là cơ hội thăng tiến, lo cho em và con có cuộc sống tốt hơn. Còn nếu xui xẻo… thì chắc là xui vì anh lấy phải cô vợ xinh đẹp nhưng hay càm ràm như em đấy.

Cô ấy ngẩng đầu lên, khẽ lườm tôi một cái rồi phì cười. Cái lườm nửa chừng của cô ấy chẳng có chút đáng sợ nào, nó giống như một cử chỉ yêu thương đã hình thành giữa chúng tôi sau ngần ấy năm sinh sống. Tôi giả vờ không để ý đến cái lườm của cô ấy, khẽ quay sang cô con gái nhỏ mà đùa rằng:

- Phải không con gái của bố, có phải mẹ con hay càm ràm lắm không?

Con bé đang ngồi chơi với đống giấy gói, nghe thấy tôi gọi liền ngẩng đầu lên, đôi mắt tròn xoe chớp chớp đầy vẻ ngây thơ. Nó nhìn tôi, rồi quay sang nhìn mẹ nó, lại quay sang nhìn tôi, biểu hiện dường như chẳng biết chọn ai. Có vẻ khó trả lời quá nên tôi thay đổi cách hỏi:

- Nhà này có ai hay càm ràm đâu, con chỉ tay cho bố xem nào?

Nghe thấy vậy, vẻ mặt con bé có vẻ khó xử lắm. Nhưng rồi nó vẫn đưa tay lên, từ từ hướng về phía mẹ nó. Nhưng rồi chẳng hiểu tại sao, ngón tay ấy lại dừng lại ở phía tôi.

- Vậy là rõ rồi nhé, người hay càm ràm trong cái nhà này ngoài anh còn ai vào đây nữa.

Rõ ràng là do con bé sợ mẹ nó rồi, biết làm sao được. Tôi giả bộ nhăn mặt, vờ như bị oan để xem phản ứng của cô con gái. Con bé quay mặt đi, ngừng chơi đống giấy gói mà bắt đầu bày bừa những quyển sách trong tủ ra, vờ như đang phụ chúng tôi dọn đồ mà chẳng biết gì. Hôm nay tha cho nó vậy, tạm thời tôi là “người hay càm ràm” nhất của cái nhà này. Trở lại với đống thùng giấy, tôi thấy vợ tôi đang nhoẻn miệng cười đắc thắng, cảm giác cứ như tôi vừa thua một trận nhỏ nào đó vậy.

Cả nhà cứ thế đóng gói đồ đạc trong không khí vui vẻ. Một lúc sau, bỗng có tiếng bước chân bé tí đang chạy đến từ góc phòng. Là cô con gái lúc nãy vừa tuyên án bố nó, hiện đã bỏ lại sau lưng ngổn ngang những tờ giấy gói và sách cũ. Quyển nào nó cũng kéo ra, xếp chồng lộn xộn trên sàn. Tôi chưa kịp lên tiếng thì nó đã hét to:

- Bố ơi, cái này nè. Đây là vở bài tập của bố ạ?

Nó ôm khư khư một cuốn sổ đã sờn gáy, bìa cứng bong tróc theo năm tháng. Nhận lấy cuốn sổ từ tay cô con gái, một cái xúc khó tả bỗng ùa về mà tôi không sao hiểu được. Đưa lại quyển sổ cho cô con gái, tôi bảo:

- Này là nhật ký cũ của bố, không phải vở bài tập đâu. Đúng rồi, cô giáo có dặn con phải viết nhật ký, lâu rồi bố chưa kiểm tra nữa.

Con bé nghe xong khẽ giật mình, rồi quay mặt sang nhìn mẹ nó. Điệu bộ này là biết chưa viết rồi, con bé lười biếng y hệt bố nó hồi còn trẻ. Đây có phải chuyện đáng mừng không? Có nên nghiêm khắc hơn với nó không nhỉ?

Cảm giác không cầu cứu mẹ được, con bé lại quay sang nhìn tôi, giọng lí nhí cố giải thích:

- Tại… tại con không biết phải viết gì cả. Đúng rồi, hay cho con mượn nhật ký bố đọc để học cách viết nhé, được không bố?

Bật cười với cử chi đáng yêu của cô con gái, tôi trả lời:

- Ừ, cuốn đó cũng đã lâu rồi, con đọc đi.

Được tôi cho phép, con bé nhanh tay giở quyển sổ ra trong khi còn chưa kịp ngồi xuống. Lúc đấy, một tờ giấy bỗng rơi ra. Tôi nhặt nó lên, nó không phải là một tờ giấy, mà là một bức ảnh cũ đã ố vàng. Trong ảnh là một khung cảnh đã rất lâu, có tôi thời còn trẻ và… một cậu thiếu niên quen thuộc đến lạ. Cậu ta nở một nụ cười rất tươi, tươi đến nỗi khiến cho bầu trời phía sau như sáng bừng lên.

Nó làm tôi chợt nhớ đến một câu chuyện đã xa, từ cái thời tôi vẫn còn cắp sách đến trường, một câu chuyện mà tôi chẳng thể nào quên.

***

Đó là một câu chuyện lãng mạn, câu chuyện về cậu học trò say mê vẻ đẹp của một cô gái bên cây cầu Long Biên hùng vĩ. Cô gái ấy mang một vẻ đẹp truyền thống, dịu dàng mà say đắm trong tà áo dài thướt tha. Cậu học trò đứng ngẩn ngơ, tựa người vào lan can cầu mà say sưa ngắm nhìn cô gái ấy. Cậu nhìn mãi không chán, cũng chẳng cần quan tâm cô gái có nhìn lại cậu hay không. Mà, thực ra cũng chẳng có cô gái nào ở đây cả.

- Chào! Lại cúp học ra đây ngắm sông à. Khi không lại xem dòng sông như bạn gái, tao thấy mày hơi bị dị đấy.

Vỗ vai cậu bạn thân đang thẫn thờ trên cầu vào buổi sớm, tôi bước tới bên cạnh, đưa cho cậu ta một lon Coca. Cậu chỉ đơn giản là đưa tay ra nhận lấy, chẳng tỏ ra chút bất ngờ dù vừa mới bị tiếp cận khá thô bạo từ phía sau. Chắc do đã quá quen rồi nhỉ.

Bật nắp lon Coca, làm một ngụm lớn, xong rồi cậu ta lên tiếng:

- Nói tao thì cũng xem lại mày đi. Giờ này còn ở đây thì rõ là mày cũng cúp học còn gì. Chẳng ra dáng học sinh nghiêm túc gì cả.

Tôi phì cười:

- Thì tao với mày vốn là vậy mà, tình bạn của hai học sinh cá biệt tạo nên một đôi bạn thân đội sổ. Chẳng phải vì tao giống mày nên chúng ta mới là bạn thân hay sao?

Giờ lại đến lượt cậu ta phì cười:

- Đúng thật, chúng ta thật giống nhau.

- Nhưng có một cái không giống nhé. - Tôi đính chính - Tao chẳng thể nào hiểu nổi cái dòng sông đục ngầu này có gì đẹp mà ngày nào mày cũng cúp học ra đây ngắm.

Cậu ta bỗng ngừng cười, quay mặt về phía dòng sông, trông có vẻ nghiêm túc lắm. Thấy vậy, tôi cũng cười mà chăm chú nghe cậu ta nói:

- Mày không thấy thật à?

- Ừ.

- Thật sự?

- Ừ.

- 100%?

- Ừ

- Mày vừa thiểu năng vừa bị mù?

- Ừ- Này khoan đã, đừng có gài hàng tao nhé.

Cậu ta phá lên cười, cái vẻ nghiêm túc thì không biết đã biến đi đâu. Tôi giả vờ hậm hực, đưa cùi chỏ huých vào sườn cậu ta.

- Cười cái gì? Từ đầu mày đã muốn chơi tao rồi à?

Dù bị tôi huých vào sườn liên tục vậy mà cậu ta vẫn không nhịn được mà đang ôm bụng cười. Cứ thế cậu cười không ngừng cho đến khi hết cả hơi. Lúc này, tôi mới khoát tay lên vai cậu ta:

- Thôi về trường được rồi, cúp cua nhiều quá coi chừng lưu ban đấy.

- Biết rồi. Hứa với mày, hôm nay là hôm cuối cùng tao cúp học.

Thế nhưng, đúng như dự đoán, hôm sau đúng vào khung giờ ấy, chúng tôi lại gặp nhau cùng với hai lon Coca bên thành cầu Long Biên. Hai đứa với nét mặt thẫn thờ, mắt nhìn xa như chẳng còn sức sống.

- Mày không biết giữ lời hứa là gì nhỉ? - Tôi chậm chọc cậu bạn.

- Mày cũng vậy mà.

- Chúng ta đúng là đôi bạn cùng lùi nhỉ. - Tôi cười. - Thế, hôm nay có chuyện gì mà mày lại ra đây?

Cậu ta đưa lon Coca lên tu một hơi, vui vẻ đáp:

- Đương nhiên là vì nhớ bạn gái không chịu được rồi?

- Mày tởm quá đấy.

Nói đoạn, cầu ta lại quang lại say sưa ngắm nhìn dòng sông. Thật chẳng thể nào hiểu được mà.

Đã có lần, tôi có hỏi tại sao cậu ta lại bị ám ảnh bởi dòng sông Hồng đến thế.

Cậu im lặng rất lâu, rồi mới mỉm cười, ánh mắt không rời mặt nước:

- Vì nó giống như một cô gái tao yêu.

Tôi bật cười, định châm chọc, nhưng cậu ta tiếp lời ngay:

- Mày nhìn kìa, nó chẳng phải lúc nào cũng hiền dịu. Có khi dữ dội, cuồn cuộn, có khi lại lặng lẽ, phẳng lờ. Người ta sợ nó, chê nó đục ngầu, nhưng tao thấy nó đẹp. Đẹp theo cách riêng, đẹp theo kiểu chẳng cần ai công nhận. Giống như một cô gái vừa mạnh mẽ vừa mong manh… và chẳng bao giờ thuộc về tao.

Cậu ta ngừng một chút, rồi khẽ thở dài:

- Nếu tao phải chọn một người bạn gái duy nhất, chắc tao chọn con sông này. Nó chẳng phản bội tao, chỉ cần tao đến, nó sẽ ở đây. Lúc nào cũng vậy.

Lúc đấy, tôi nghĩ thầm trong bụng rằng “xin lỗi nhé, vì tao cũng thấy nó đục ngầu” nhưng chẳng dám nói ra. Tôi sợ nó sẽ hóa vượn rồi ném tôi xuống sông mất.

Trong lúc còn đang nghĩ ngợi linh tinh, cậu ta bỗng tiếp lời với vẻ mặt hồ hởi:

- Đúng rồi, - Cậu đập tay một cái - nếu được chọn chỗ chết, chắc tao sẽ chọn dòng sông này nhỉ?

- Mày vừa nói một điều khủng khiếp với vẻ mặt tỉnh bơ đấy. Thôi đi, nước sông đục ngầu chảy xiết thế này vớt xác mày mệt lắm.

Vẫn giữ vẻ mặt hớn hở, cậu quay sang nhìn tôi:

- Rải tro cốt cũng được mà.

Lúc đấy tôi chỉ biết huých cùi chỏ vào sườn cậu ta để dừng ngay cái chủ đề chả mấy vui vẻ gì đấy lại. Tự dưng bị đánh, cậu ta cũng hăng lên rồi huých lại tôi một cái. Thế là tôi với cậu ta trừng mắt nhìn nhau, rồi cả hai lại bật cười.

Những tháng vui vẻ ấy cứ thế trôi đi, thoáng chốc đã đến ngày tốt nghiệp của chúng tôi.

Sau tốt nghiệp, chúng tôi không đủ khả năng học lên đại học, thay vào đó lại đi tìm việc làm từ sớm. Thỉnh thoảng chúng tôi vẫn gặp nhau, nhưng đã không còn được thường xuyên như trước. Cũng phải thôi, hai đứa lúc này đều đã có cuộc sống riêng, cơm áo gạo tiền trăm bề toan tính. Cứ thế, những cuộc hẹn của hai đứa cứ thế vơi dần, chẳng còn mấy khi gặp lại nhau. Cho đến một ngày, cậu ta lại nhắn tin hẹn tôi ra chiếc cầu năm ấy.

Đã bao năm trôi qua nhưng cầu Long Biên vẫn sừng sững đứng đấy, bên dưới là dòng sông Hồng vẫn cuộn trào chảy xiết. “Chẳng có gì thay đổi cả nhỉ.” Bất giác tôi phải thốt lên như thế.

Bước lên cây cầu định mệnh, đập vào mắt tôi không còn là một cậu học trò mảnh khảnh đứng thẫn thờ nữa, thay vào đó là một chàng thanh niên rắn rỏi đang nhìn xuống dòng sông với bao tâm sự. Khi ấy đã sắp đến hoàng hôn, ánh nắng chiều đã nhuộm đỏ cả dòng sông tạo nên khung cảnh đẹp như tranh.

Nghe thấy tiếng bước chân của tôi, cậu ta quay mặt về phía này rồi chào một tiếng. Vẫn giống như xưa nhỉ, tên này là loại sẽ không bao giờ nhào đến ôm lấy người bạn thân dù cho đã cả năm không gặp rồi. Tôi bất giác mỉm cười mà đến bên người bạn cũ.

Khi tôi đến gần, cậu ta bỗng quay cả người về phía tôi, dang rộng đôi tay mà hỏi:

- Thế nào, mày thấy tao có khác gì không?

Tôi chăm chú nhìn cậu ta từ đầu đến chân. Gác tay lên cằm rồi ậm ừ cố tỏ ra vẻ như một chuyên gia đang giám định hiện vật. Có lẽ tôi làm hơi lố mà cậu ta lại giận dỗi hỏi thúc tôi lần nữa.

- Nói sao nhỉ? À biết rồi, hôm nay mày không uống Cola!

Tôi bỗng có cảm giác mình bị nhìn bằng một ánh mắt thương hại đến từ cậu bạn thân. Tại sao vậy nhỉ, tôi tưởng trò đùa mới thì phải hài hước lắm chứ? À phải rồi, chắc là do cậu ta đang cố diễn vai thanh niên nghiêm túc nhỉ?

- Thôi bỏ đi, được rồi.

Cậu ta tỏ vẻ chán nản rồi thu tay lại, tựa người vào lan can cầu mà đưa mắt xuống dòng nước đang chảy xiết. Tôi cũng làm theo gần như vậy, khác ở chỗ đôi mắt của tôi nghiêm túc nhìn về phía cậu ta.

- Này này, mày nhìn tao như thế là ý gì thế?

- Cho tao hỏi mày câu này nhé, nếu sai thì cho tao xin lỗi.

Thấy tôi nghiêm túc như vậy, cậu ta bỗng cảm thấy rùng mình, gương mặt thoáng chút căng thẳng, đôi mắt cậu ta cũng chăm chú nhìn vào tôi.

- Ừ, hỏi đi.

Có vẻ cậu ta đã sẵn sàng nhận câu hỏi.

- Vậy tao hỏi nhé, đến tận bây giờ mày mới dậy thì à?

Thế là be sườn của tôi bị huých một phát rõ đau.

- Thôi không đùa nữa, công việc hiện tại của mày thế nào? - Cậu ta hỏi.

- Cũng có thể nói là tạm ổn.

Sau đó bầu không khí bỗng trở nên im lặng đến kỳ lạ. Cậu ta không hỏi tôi thêm bất kỳ câu nào nữa.

- Mày gọi thằng bạn thân đã cả năm chưa gặp ra đây giờ này chỉ để hỏi đúng câu đấy à?

Khẽ gõ ngón tay nhịp nhịp lên thành cầu, cậu ta một lần nữa cúi mặt xuống nhìn về phía dòng sông.

- Thật ra tao còn muốn hỏi thăm mày một chuyện nữa, đã vợ con gì chưa.

Tôi trả lời ngày mà chẳng hề do dự:

- Tất nhiên là chưa rồi, thân tao lo chưa xong nên vẫn còn quá sớm ấy. Chắc mày cũng vậy mà nhỉ?

Nghĩ như thế này có hơi xúc phạm cậu bạn thân nhưng nhiều lúc tôi nhìn cậu ta cứ như con gái ấy, nhất là hồi còn học cấp ba. Khi đó dáng người cậu ta mảnh khảnh, không những da trắng mà dáng đi còn như con gái ấy, đã vậy…

- Chắc vậy rồi, người yêu của mày là dòng sông Hồng này mà nhỉ. Chừng nào chính quyền chưa cho mày cưới dòng sông thì xác định độc thân cả đời đi nhé.

- Không, thật ra tao đang chuẩn bị lấy vợ.

Tôi khựng lại, không tin vào tai mình.

- Mày nói gì cơ? Nói lại xem!

Cậu ta ngẩng mặt lên, nheo mắt lại mà nhìn về phía mặt trời đang lặn dần.

- Tao nói tao sắp lấy vợ, cuối tháng này.

- Hơi đột ngột nhưng mà ừm chúc mừng mày.

Cậu ta im lặng vài giây, rồi khẽ thở dài.

- Thật ra… tụi tao phải cưới gấp.

Tôi nhíu mày.

- Gấp? Gấp là gấp như thế nào?

Cậu ta cười gượng, cái cười méo mó chưa từng thấy trên gương mặt vẫn còn mang cái nét như con gái ấy:

- Cô ấy… lỡ dính bầu rồi.

Lồng ngực tôi chợt nặng trĩu. Năm ấy là những năm 2000, “ăn cơm trước kẻng” vẫn còn bị xã hội nhìn bằng ánh mắt đầy soi mói. Ở mấy vùng quê, chuyện đó chẳng khác nào vết nhơ bám lên cả dòng họ. Đã thế, đám cưới gấp gáp nào có ai tin là vì tình yêu, người ta chỉ kháo nhau rằng “chửa hoang nên mới phải cưới chạy”. Những lời tôi định nói ra cứ thế mắc kẹt nơi cổ họng, cuối cùng chỉ còn mỗi tiếng:

- Mày đùa đấy à?

- Đùa gì nổi nữa.

Cậu ta gõ mạnh tay lên thành cầu một cái “cạch”, ánh mắt không nhìn tôi mà cứ nheo lại nhìn về phía mặt trời.

- Thế, mày đã chuẩn bị cái gì chưa?

Nghe tôi hỏi, cậu ta bỗng nở nụ cười.

- Chuẩn bị là chuẩn bị thế nào được. Một năm trước tao vẫn còn ngồi nhậu với mày, chửi đời, chửi việc làm vớ vẩn. Giờ thì… thành bố mất rồi.

Tôi thở dài, rồi bất chợt bật cười, đến mức cậu ta quay sang nhìn tôi cau mày rồi hỏi:

- Mày cười cái gì?

- Cười vì thằng bạn thân năm nào giờ dám bỏ tao lại để lên chức “bố trẻ” nữa chứ.

Cậu ta ngẩn ra, rồi cùng bật cười theo, tiếng cười lần này nghe có sức sống hơn hẳn.

- Ờ, tao bỏ mày thật rồi. Nếu không muốn ngày tao bế con mày vẫn còn ngồi cầu một mình thì ráng lên đi.

Tôi vỗ mạnh vào vai cậu ta:

- Được rồi, coi như mày mở đường trước. Hay là vầy đi, sau này có gì tao với mày làm thông gia nhỉ?

Cậu ta phá lên cười, tiếng cười vang ra, hòa vào gió đêm, làm không khí nặng nề vừa nãy tan biến đi phần nào. Tôi cũng bật cười. Chúng tôi cười đùa với nhau cho đến khi ánh mặt trời tắt hẳn. Chí ít thì cậu bạn của tôi dù trong tình huống khó khăn nhất vẫn còn giữ được sự lạc quan.

Sau ngày hôm đó, tôi và cậu ta cũng liên lạc với nhau nhiều hơn, nhưng do nơi ở và làm việc của cả hai cách nhau khá xa mà cả hai ít khi gặp mặt.

Gần một tháng sau ngày hôm ấy, cậu bạn thân của tôi giờ đây đã lập gia đình. Hơn tám tháng sau, đứa con đầu lòng của họ đã chào đời, một bé trai kháu khỉnh và khỏe mạnh. Ngày vợ cậu ấy sinh tôi cũng có mặt, nhờ vậy mà được chứng kiến một mặt khác hoàn toàn của cậu ta mà tôi chưa từng được thấy.

Trên trạm xá, khi người vợ vẫn còn đang nằm trong phòng sanh, cậu ta ở bên ngoài cứ đi đi lại lại, chẳng thể ngồi yên được, thi thoảng lại còn chắp tay cầu nguyện, đến mức mà tôi - người đi cùng cậu ta phải cảm thấy ngại. Người đàn ông nào lúc lên làm bố cũng đều như thế này à? Rồi ngay khi tiếng đứa bé khóc chào đời cất lên, cửa phòng sinh vừa mở ra cậu ta đã lập tức lao vào, đến y tá còn chẳng kịp ngăn lại.

Tôi đứng ngoài, chỉ kịp thoáng thấy dáng lưng gầy guộc nhưng rắn rỏi ấy run lên, rồi chao đảo như thể vừa trút được một gánh nặng khổng lồ. Vài phút sau, cậu ta bước ra, trên tay bế một sinh linh bé nhỏ quấn trong tấm khăn trắng. Khuôn mặt cậu ta nhễ nhại mồ hôi, mắt đỏ hoe, miệng cười đến mức méo xệch.

- Nhìn này, xem nó có giống tao không? - Giọng cậu ta run run, chìa đứa bé ra cho tôi xem như một chiến công hiển hách.

Tôi nhìn đứa bé, công nhận là trẻ em đứa nào cũng đáng yêu thật. Xong tôi bật cười, đùa rằng:

- Mày đừng tưởng bở, sao mày đẹp trai bằng nó được.

- Mày im đi! - Cậu ta bật cười - Con hơn cha là nhà có phúc mà, phải không nè con yêu.

Cả hai cùng phá lên cười, mà thật ra tôi biết, trong nụ cười ấy, cuộc đời cậu bạn thân của tôi vừa chính thức bước sang trang - còn tôi thì vẫn đứng lại ở bên này của chiếc cầu năm nào.

Một, rồi hai mùa hè nữa trôi qua. Tôi lúc này vẫn còn độc thân, ngày ngày vẫn ganh tỵ với những dòng tin nhắn hạnh phúc mà cậu bạn thân gửi cho mình. Thi thoảng cậu ta còn gửi ảnh bố con đang vui đùa nữa chứ. Cậu ta thì hay rồi, có vợ đẹp con ngoan, đâu như tôi đến bây giờ vẫn ế chổng vó. Nhưng sâu trong thâm tâm, tôi vẫn mừng cho thằng bạn, hy vọng những ngày tháng hạnh phúc thế này sẽ kéo dài mãi mãi.

Nhưng cuộc đời nào có êm ả đến thế.

Cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008 bất ngờ ập đến, như một cơn bão cuốn phăng đi bao nhiêu giấc mộng an ổn của những người trẻ vừa xây dựng mái nhà. Hàng loạt doanh nghiệp phá sản, thu hẹp sản xuất, giảm lương. Riêng tôi và cậu bạn thì rơi vào tình cảnh thất nghiệp.

Tình hình của tôi những năm ấy cũng chẳng đến nỗi nào. Tôi sống độc thân, tiền tiết kiệm những năm qua vẫn đủ trang trải. Nhưng cậu bạn tôi thì khác. Một mình cậu ta phải làm lụng nuôi ba miệng ăn, lương bổng vốn chỉ vừa đủ trang trải qua ngày. Nay rơi vào cảnh thất nghiệp, không khó để hình dung tình hình của cậu ấy. Bằng chứng là những tin nhắn, những bức hình hạnh phúc cậu ta gửi tôi cứ thưa dần rồi mất hẳn. Nhưng tôi tin rằng khi khủng hoảng qua đi, tôi sẽ lại nhận được những dòng tin nhắn, những bức hình hạnh phúc từ mái ấm nhỏ của cậu bạn thân.

Rồi khủng hoảng cũng qua đi, gia đình cậu rơi vào cảnh nợ nần chồng chất.

Năm ấy, độ gần cuối năm, một cơn bão bất ngờ đổ bộ vào đất liền. Buổi tối đêm cơn bão quét qua, tôi không dám ngủ, sợ khi thức dậy thì mái nhà nhỏ của mình cũng không còn mất. Lúc này tôi lại nhớ đến cậu bạn thân lâu ngày chưa gặp, bụng thầm nghĩ chắc giờ này cậu ta đang quây quần ấm áp bên gia đình, nào có lẻ bóng như tôi. Đang suy nghĩ bâng quơ, bên ngoài bỗng vang lên tiếng gõ cửa.

- Bão thế nào ai lại ghé thăm vậy nhỉ?

Vừa hé mở cánh cửa, gió bão lập tức thừa sức lùa vào căn nhà nhỏ của tôi. Trước cửa nhà, một dáng người thân thuộc đứng dưới gió bão như trời trồng. Dáng người ấy thật gần gũi, thân quen nhưng hơi tiều tụy. Tôi vội dắt cậu vào nhà, quăng cho cậu cái khăn. Lúc này tôi mới nhìn kỹ mặt cậu, vẫn là cậu bạn thân có gương mặt giống con gái của tôi, nhưng gương mặt ấy giờ đây lại xanh xao, hốc hác như đang viết lên trên đấy những bi kịch của cuộc đời cậu.

Lấy từ trong tủ lạnh ra hai lon bia hơi cũng ít đậu phộng rang, tôi đùa rằng “hay cậu thích Coca hơn nhỉ?” nhưng không nhận được câu trả lời. Chúng tôi ngồi nhìn nhau, bật nắp mở một buổi nhậu nhỏ nhưng không nói với nhau câu nào. Ngoài trời, gió bão vẫn gào thét như tiếng khóc than, dòng sông Hồng đục ngầu cuộn trào như muốn cuốn phăng đi tất cả.

Mất một lúc cậu mới lên tiếng, nhưng điều cậu ấy nói lại khiến lồng ngực tôi thắt lại:

- Hết rồi, hết thật rồi, tao không còn gì nữa mày ạ.

- Sao thế? - Tôi nhẹ nhàng hỏi.

- Vợ tao nó ngoại tình, khi bị bắt quả tang thì nó dẫn con trốn theo nhân tình rồi, nó cầm luôn sổ đỏ của tao rồi. Hết thật rồi.

Tôi chết lặng, bàn tay đang cầm lon bia bất chợt khựng lại, siết chặt. Bọt tràn ra ngoài, chảy loang lổ xuống nền gạch lạnh lẽo. Trước mặt tôi, thằng bạn năm nào vẫn hay đùa cợt, vẫn khoe ảnh con rồi cười khanh khách, giờ đây ngồi co ro như một người đàn ông già nua, bị vét sạch cả sức lực lẫn niềm tin. Ánh mắt ấy giờ đây đã chẳng còn niềm tin vào tương lai nữa.

Cậu ta bật cười, một tràng cười khô khốc, nghe chát chúa như tiếng gió rít bên ngoài cửa sổ.

- Mày tin không, tao đi làm quần quật, gầy sọp cả người để lo cho nó, cho cái thói vung tiền quá trán của nó. Vậy mà… tao vẫn thua thằng khác chỉ vì nó có nhiều tiền hơn tao. Tao còn lại gì đâu?

Tôi im lặng. Biết nói gì bây giờ? Mọi lời an ủi lúc này đều trở thành sáo rỗng.

Ngoài kia, cơn bão gào thét, từng trận mưa đập thẳng vào mái tôn như muốn xé tung tất cả. Trong căn phòng nhỏ, chỉ có hai thằng đàn ông ngồi đối diện nhau, không còn những câu đùa vô thưởng vô phạt, không còn ánh mắt hồn nhiên của ngày xưa.

Cậu ta ngửa cổ tu hết lon bia, rồi đập mạnh xuống bàn, giọng khàn đặc:

- Mày biết không, tao từng nghĩ tao là người hạnh phúc nhất trên đời, mày là thằng phải ganh tỵ với tao. Giờ thì… chẳng còn gì hết. Nhà mất, vợ con mất, cuộc đời tao như một trò đùa vậy đấy!

- Thế, giờ mày tính làm sao, đêm nay ở lại đây với tao nhé?

Ném lon bia đã cạn qua một bên, cậu ta đáp lại bằng một giọng nói khàn đặc, yếu ớt:

- Thôi khỏi, đêm nay tao đến chỗ bạn gái rồi.

Tôi cười nhẹ, vỗ vào vai cậu ta:

- Này này, đừng nói mày định ông ăn chả bà ăn nem với vợ mày à.

Nó im lặng. Chỉ có tiếng mưa quất ràn rạt ngoài hiên. Rồi khẽ nhếch môi, cười một nụ cười méo xệch:

- Ừ… cũng giống vậy.

Tôi bật cười, tưởng nó vẫn còn sức mà đùa. Như thế này tôi yên tâm hẳn.

Sau khi than vãn thêm một chút nữa, cậu ta cũng rời đi, mặc kệ ngoài trời vẫn còn bão to.

Lúc ấy, tôi đâu có ngờ đó chính là lần cuối cùng tôi được trò chuyện với cậu bạn thân.

Vài ngày sau đó, tôi nhận được tin cậu ta đã mất tích.

Lúc đầu tôi chỉ nghĩ nó đang bận tình tứ bên bồ nhí, đang được an ủi bằng những lời nói ngọt ngào. Nói thật, lúc đấy tôi đã có chút thất vọng với cậu bạn, không ngờ cậu ta lại trở nên đổ đốn như thế. Lúc bấy giờ cậu có khác gì người vợ bạc tình bạc nghĩa đã bỏ đi đâu? Nhưng tất cả những suy nghĩ ấy đều là sai lầm.

Khoảng một tuần sau, tôi lại nhận được tin thi thể cậu bạn thân được tìm thấy khi bị mắc kẹt tại một khúc sông ở Hưng Yên. 

Tôi chết lặng. Tai tôi ù đi, đôi mắt nhòe hẳn. Trong khoảnh khắc ấy, từng câu nói, từng nụ cười gượng gạo của nó hôm ấy ùa về như những nhát dao xoáy thẳng vào tim tôi. “Bạn gái” thì ra là vậy, là dòng sông Hồng, làm sao mà tôi có thể quên vậy chứ. Tôi luôn lấy dòng sông Hồng ra trêu chọc nó, mỗi khi gặp nó là tôi lại nhớ ngay đến việc trêu chọc cái dị hợm của nó khi gọi một dòng sông là “bạn gái”. Tại sao, tại sao đến lúc quan trọng tôi lại quên chứ?

Đến bây giờ tôi vẫn hối hận, hối hận vì không nhận ra những lời nói hôm ấy chính là lời trăn trối cuối cùng của cậu bạn thân. Giá như, giá như trong cái đêm bão bùng ngày hôm ấy, tôi hiểu được ý nghĩa của những lời nói ấy, giá như tôi níu chân cậu bạn ở lại một đêm thôi thì có lẽ… có lẽ…

Nhưng tất cả đã quá muộn.

Ngày tiễn đưa, người ta vớt thân xác nó từ dòng nước lạnh lẽo. Nó không còn bất cứ ai thân thích, vợ con thì không liên lạc được. Không muốn người bạn thân phải một mình nằm ngoài nghĩa địa lạnh lẽo. Tôi nhận xác nó về, hỏa táng rồi rắc tro cốt xuống dòng sông Hồng như tâm nguyện của nó năm xưa: “nếu được chọn chỗ chết, chắc tao sẽ chọn dòng sông này”. Đến tận lúc ấy và đến tận bây giờ, mỗi khi nhớ đến nó, trong đầu tôi vẫn vang lên câu nói: “đêm nay tao đến chỗ bạn gái rồi”.

***

- Này, anh bảo ra đây đọc nhật ký với con nhưng cuối cùng lại lười biếng mà ngủ à?

Tôi giật mình mở mắt, thì ra mình vừa thiếp đi trên ghế đá bên bờ sông. Trên tay vẫn còn cuốn nhật ký cũ nhàu nát, vài trang giấy lấm lem nước mắt.

Con bé ngồi cạnh đang nhìn tôi, đôi mắt hồn nhiên mà trong trẻo, hỏi bố nó vì sao lại khóc. Tôi giật mình, đưa tài sờ lên má, đúng là tôi đã khóc. Gượng cười, tôi xoa đầu nó:

- Không có gì đâu, bụi bay vào mắt ấy mà. Xin lỗi con, bố ngủ quên mất. Nào, hai bố con mình vào phụ mẹ dọn nhà tiếp nào!

Tôi khép cuốn nhật ký lại, ôm con vào lòng. Trước mặt, dòng sông Hồng vẫn đỏ nặng phù sa, chảy miết về phía chân trời xa xăm.

Trong mắt tôi, nó không chỉ là một dòng sông nữa. Nó là nơi chôn giấu một phần tuổi trẻ, một phần kỷ niệm, và cả một linh hồn đã chọn gửi thân xác lại nơi này.

Dù năm tháng có đổi thay, trong ký ức tôi, nó mãi mãi là dòng sông ngày ấy - nơi tôi mất đi một người bạn thân, và cũng là nơi để tôi học cách trân trọng những gì còn sót lại trong cuộc đời này.

- Hết -